همه ما برای تهیه لباس به فروشگاههای موجود در این زمینه مراجعه کرده و مایحتاج خود را از این طریق دریافت میکنیم، بدون اینکه توجهی به روند تولید آنها داشته باشیم. روند تولید پارچه یک فرایند طولانی بوده که شاید برای شما جالب باشد اطلاعاتی درباره آن کسب کنید. امروزه از ماشینآلات مختلفی در این زمینه استفاده میشود که باعث شده روند تولید به مراتب سادهتر از قبل شود. در ادامه قصد داریم تا به صورت کامل به بررسی فرایند تولید پارچه بپردازیم.
تولید پارچه
اگر تمایل دارید بدانید که یکپارچه باید چه مراحلی را پشت سر بگذارد تا درنهایت به این حالت درآمده و به دست شما برسد، در این بخش با ما همراه باشید. لازم به ذکر است که بسته به نوع الیاف و جنس پارچه، این مراحل میتوانند متفاوت باشند، اما در اغلب موارد، پارچهها مطابق با همین فرایند ساخته میشوند.
تولید الیاف
به صورت کلی امروزه الیاف مختلفی در تولید پارچه استفاده میشود که همین موضوع باعث به وجود آمدن تنوع بسیار گسترده در بین این محصولات شده است. در این زمینه از الیافهای طبیعی کتان و پنبه که در مزارع کشت میشوند و یا پشم حیوانات استفاده میشود. الیاف مصنوعی نیز در کارگاهها توسط انسان تولیدشده و در مواردی به کار گرفته میشود. معمولا از الیاف طبیعی برای تولید پارچههای باکیفیتتر و بادوام استفاده شده تا نتیجه بهتری به دست آید.
تمیز کردن الیاف
مرحله دومی که باید در این قسمت به آن پرداخته شود، تمیز کردن الیاف است. فرقی نمیکند شما الیاف را از مزارع به دست آورده باشید و یا آنها را از گوسفندان برش داده باشید، در هر صورت این الیاف نیاز به تمیز شدن دارند. الیاف باید به خوبی تمیز شده و تمان ناخالصیها و آلودگیهای موجود در آنها به صورت کامل از بین روند.
شانه کردن یا کاردینگ
یکی دیگر از راحل مهم فرایند تولید پارچه که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، شانه کردن و گارد زدن الیاف است. زمانی که شما پشم خام را ببینید، متوجه میشوید که حالتی در هم تنیده داشته و هیچ نظمی در آن دیده نمیشود. پس باید آنها را شانه کند تا تماما در یک مسیر قرار بگیرند. در این حالت رشتههای آن نمایان شده و شما میتوانید آنها را برای مرحله تاباندن آماده کنید. تمام الیاف کوتاه که فاقد ارزش هستند نیز در این مرحله از بین میروند. این مرحله معمولا توسط دستگاه کار انجام شده و تعداد از الیاف با یکدیگر ترکیب میشوند تا یک الیاف یکدست و بلند به دست آید.
تاباندن
مرحله تاباندن در واقع شامل کشیدن و پیچیدن الیاف میشود تا درنهایت یک رشته به هم پیوسته نخ پدید آید. در این مرحله میتوان از الیاف مختلف استفاده کرده و با ترکیب آنها، الیاف جدید با ویژگیهای منحصر به فردی به وجود آورد. در این حالت معمولا از دو نوع چرخش حلقهای و روتور استفاده میشود که الیاف در آنها به صورت مداوم کشیده شده و یا پیچوتاب میخورد. با توجه به میزان پیچهای موجود در هر اینچ، شما میتوانید متوجه کیفیت نخ شوید. به این صورت که نخهای تکرشتهای ظریف بوده و نخهای دو یا سه رشتهای، ضخامت به مراتب بیشتری در این زمینه دارند.
آمادهسازی بافت یا تکسچرینگ
این مرحله یکی از مهمترین مراحلی است که باید برای الیاف مصنوعی انجام شود. این دسته از الیاف خواص و ویژگیهای الیافهای طبیعی را نارند، به همین دلیل باید مواردی به آنها اضافه شود تا بتوانند به الیاف طبیعی نزدیکتر شوند. این فرایند را معمولا تکسچرینگ نیز میگویند که باعث میشود ویژگیهای الیاف مصنوعی، مشابه با مدل طبیعی شود. برخی از ویژگیهای مانند کشسانی الیاف در این فرایند افزایش پیدا میکنند.
آهارزنی
در برخی از مواقع ممکن است میزان مقاومت الیاف کم باشد که این موضوع باعث میشود در طی برخی از مراحل نتواند به خوبی دوام آورد. در چنین مواقعی باید مواد شیمیایی مختلفی بسته به نیاز الیاف به آن اضافه شود تا بتواند در مراحل مختلف مانند تاباندن و سایر مراحل، دوام بیشتری پیدا کند. آهار یک ماده غلیظ بوده که خاصیت چسبندگی شیمیایی دارد. معمولا از این ماده جهت افزایش مقاومت نخ استفاده میشود. مرحله مهم دیگر از فرایند تولید پارچه، مربوط به بافت میشود. در این مرحله معمولا ترکیب رشتههای نخ، در زاویههای گوناگون باعث تولید پارچه میشوند. این زوایا متفاوت هستند و میتوانند باعث به وجود آمدن تغییر در پارچه شوند.
پرز سوزی
برای اینکه یک سطح کاملا یکنواخت در پارچه داشته باشیم، لازم است تا الیاف بیرون زده از سطح سوزانده شوند. این مرحله با عنوان پرز سوزی شناخته میشوند. در این راستا معمولا الیاف یا نه از روی شعله گاز و یا حرارت صفحه مسی کرم شده، تمام پرزهای بیرون زده از بین خواهند رفت. برای اینکه در پی سوزاندن پرزها، هیچ دودی تولید نشود، معمولا سطح موردنظر را مرطوب میکنند.
آهار گیری
در بخشهای قبلی با مرحله آهارزنی به صورت کامل آشنا شدیم. به صورت کلی موادی که در مرحله آهارزنی بر روی الیاف قرار میگیرند، باعث سفتی و سختی پارچه تولیدشده خواهند شد و همچنین میتوانند باعث کاهش میزان جذب آب و رنگ توسط پارچه شوند. پس میتوانیم نتیجه بگیریم که آهار استفاده شده، میتواند مرحله رنگ رزی را با مشکل مواجه سازد. از این رو باید این ماده از روی پارچه پاک شود. برای این کار لازم است تا پارچه با اسید رقیق شده و یا آنزیمهای مخصوص، شسته شود.
تمیز و یا سفید کردن
برای اینکه پارچه تولیدشده عاری از هرگونه ناخالصی باشد، آن را با استفاده از مواد شیمیایی مختلف شستوشو میدهند تا در نهایت پارچهای تمیز و مناسب به دست آید.
مرسریزه کردن
این مرحله باهدف افزایش مقاومت و درخشش پارچه انجام میشود و در طی آن، مواد شیمیایی مخصوصی به پارچه خواهند زد. انجام دادن این مرحله مزایای مختلفی برای پارچه به دنبال دارد و به هیچ عنوان نباید آن را نادیده بگیرید.
رنگرزی پارچه
این مرحله از فرایند تولید پارچه، هیچ ترتیب خاصی نداشته و میتواند در هر بخشی انجام شود. در اغلب مواقع رنگرزی پارچه در مراحل اولیه و بر روی نخها و یا بعد از بافت پارچه انجام میشود. به صورت کلی برای افزایش سطح کیفی پارچه و تولید محصول باکیفیت، بهتر است که این کار را بر روی رشتههای نخ تولیدشده انجام دهید. در این حالت رنگها نیز بهتر میتوانند کیفیت خود را حفظ کنند و طول عمر آنها بر روی پارچه افزایش پیدا میکند.
گام آخر
در آخرین مرحله از فرایند تولید پارچه، عملیات تکمیلی بر روی پارچه بافته شده انجام میشود. این عملیاتها باعث میشوند تا برخی از ویژگیهای خاص مانند ضد چین و چروک، ضد لک و … در پارچه تولیدشده، ارتقا پیدا کنند. همچنین در این مرحله با اقدامات خاص، میتوان باعث افزایش میزان استحکام، زیبایی و درخشش پارچه شد.
روشهای بافت پارچه
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره کردیم، امروزه روشهای مختلفی برای بافت پارچه وجود دارند که در راستای فرایند تولید پارچه، میتوان از آنها بهره برد. در این قسمت به روشهای مرسوم در این زمینه میپردازیم.
روش تار و پودی
متداولترین و شناختهشدهترین روش در بین گزینههای موجود، روش تار و پودی است. در این روش باید دو رشته نخ، از دو جهت مختلف در یکدیگر تنیده شوند تا بتوانند طول و عرض پارچه را به خوبی تشکیل دهند. معمولا پارچههایی مانند فاستونی، ساتن، تترون و … با این روش تولید میشوند.
روش بدون بافت
در این روش تولید پارچه، خری از تاروپود و نخ نیست. درواقع در این روش تولید، پارچه به صورت مستقیم از نخ پدید میآید. الیاف باهم اتصال و پیوستگی پیدا میکنند و مرحله بافندگی از فرایند تولید پارچه به صورت کامل حذف خواهد شد.
روش بافت حلقوی
در این روش از بافت پارچه، به هیچعنوان با یک الگوی خطی در روند بافت روبه رو نیستیم. در ابتدا حلقهای تولیدشده و بقیه نخها بااتصال به آن، یک بافت حلقهای را تشکیل خواهند داد. معمولا این روش از بافت با دستگاههای بافندگی سیلندری و تحتفشار انجام شده و نتیجه مطلوبی به همراه دارد. معمولا اغلب پارچههای کشبافت با این روش تولید میشوند تا کشسانی مطلوبی در یک یا دو جهت داشته باشند.